Wybierz język:
Menu
Wybierz język:
Odkąd Ignacy Łukasiewicz na nowo odkrył światło dla człowieka, ten nieustannie poszukuje innowacji. Od lampy naftowej, przez gazową, aż do elektrycznej – każdy z tych etapów rozwoju oświetlenia przyniósł znaczące ulepszenia w efektywności, trwałości i jakości światła. Poruszając się tylko w obszarze źródeł elektrycznych również mamy do czynienia ze stałym postępem.
Przykładowo, w oświetleniu wewnętrznym, tradycyjną żarówkę wolframową zastąpiła kompaktowa świetlówka fluorescencyjna. Jednak ta forma przejściowa nie utrzymała się długo – została wyparta przez znacznie efektywniejsze i przyjazne środowisku LED-y. Na tym ewolucja oświetlenia nie kończy się. W obrębie LED przejawia się ona m. in. w dążeniu do uzyskiwania coraz większej wydajności energetycznej – skuteczność świetlna bezpośrednio przekłada się na strumień ordynowany ze źródła światła. Sprawia to, iż stosunek strumienia świetlnego do pobieranej mocy zmienia się nieustannie – na korzyść użytkownika i jego oszczędności. Technologia LED – dzięki intratności i długowieczności – stała się ze wszech miar wiodącym rozwiązaniem w dziedzinie oświetlenia. Warto przyjrzeć się aktualnym trendom w branży.
Stały nacisk kładziony na oszczędności energetyczne sprawia, że jednym z najważniejszych trendów stało się tzw. inteligentne oświetlenie. Systemy oświetlenia LED są coraz częściej integrowane z technologią IoT (Internet of Things), umożliwiając zdalne sterowanie i automatyzację. Użytkownicy mogą dostosować natężenie światła, kolor, a nawet harmonogramy oświetlenia za pomocą aplikacji lub głosu. Zewnętrzne oświetlenie publiczne ma ambicję wpisywania się w założenia Smart City, czyli ideę inteligentnego miasta przyszłości. Chociaż zagadnienie owo nie wydaje się jeszcze do końca wykrystalizowane, opierać powinno się na nurcie future proof, odnoszącym się do trendów i technologii przyszłościowych, które nie zdezaktualizują się szybko w zmieniających się czasach.
Kolejnym trendem jest oświetlenie humanistyczne, które koncentruje się wokół poprawy dobrobytu człowieka. Oświetlenie LED może być dostosowane do naturalnego rytmu dobowego, co pomaga regulować nasz zegar biologiczny, a także poprawiać jakość snu. Nie bez znaczenia jest tu świadomość istnienia tak niekorzystnych zjawisk, jak zanieczyszczenie światłem (ang. light pollution) – i przeciwdziałanie im poprzez dobór najlepszych dostępnych na rynku oświetlenia rozwiązań, zgodnych z dyrektywami unijnymi i polskimi normami. W postępowaniach publicznych coraz większą wagę przykłada się do obwarowań środowiskowych czy bezpieczeństwa fotobiologicznego.
Rozwój badań wpływu światła na zwierzęta i rośliny znajduje odzwierciedlenie w podaży odpowiedniego oświetlenia. Specjalne lampy LED mogą dostarczyć roślinom spektrum światła niezbędnego do przeprowadzania procesu fotosyntezy (muszą na przykład emitować światło czerwone i niebieskie oraz niewielki procent podczerwieni i ultrafioletu). Dobór właściwej barwy światła może pomóc w regulacji cyklu dobowego i poprawić ogólne samopoczucie zwierząt – w zależności od prowadzonego przez nie trybu życia, czasu aktywności czy wreszcie środowiska, w którym żyją.
Pandemia COVID-19 postawiła nowe wyzwania również przed branżą oświetlenia. Światło UV-C stało się jednym z kluczowym obszarów badań, ponieważ ma ono zdolność do niszczenia DNA i RNA wirusów i bakterii, co czyni je skutecznym narzędziem do dezynfekcji.
Li-Fi, czyli Light Fidelity, to technologia, która wykorzystuje światło widzialne do transmisji danych. Co istotne, nie jest to alternatywa dla dobrze znanej Wi-Fi (wykorzystującej do przesyłu fale radiowe), lecz raczej jej dopełnienie. Li-Fi może przekazywać dane z prędkością do 224 gigabitów na sekundę, ale posiada pewne ograniczenia – jak choćby wymóg stałego kontaktu na linii nadajnik-odbiornik, co oznacza, że nie może przenikać przez przeszkody, takie jak ściany. Dlatego Li-Fi i Wi-Fi mogą działać razem, tworząc bardziej wszechstronne i efektywne sieci bezprzewodowe. Potencjał tej nowej technologii z pewnością doprowadzi do jej wykorzystania w dziedzinie oświetlenia.
Przyszłość oświetlenia LED jawi się jako pełna obiecujących trendów i innowacji. Od inteligentnego oświetlenia po oświetlenie humanistyczne czy bakteriobójcze – technologia LED wciąż ewoluuje, aby sprostać rosnącym wymaganiom energetycznym, zdrowotnym i komunikacyjnym zmieniającego się świata. Postęp popycha społeczeństwo do odkrywania nowych horyzontów, toteż z pewnością będziemy stale świadkami rozwoju lamp LED-owych oraz permanentnego udoskonalania ich parametrów. Tym bardziej, że ten rodzaj oświetlenia jest najbardziej ekologiczny spośród wynalezionych dotychczas, a to ma kluczowe znaczenie dla jednego z naczelnych haseł XXI wieku: zrównoważonego rozwoju.
